Szczelina odbytu

Co to jest szczelina odbytu i jakie są jej przyczyny?

Szczelina odbytu to bolesna rana błony śluzowej kanału odbytu w postaci linijnego „pęknięcia”, najczęściej na tzw. tylnym spoidle (od strony kości ogonowej). Mechanizm powstawania szczelin odbytu jest nadal nie do końca poznany. Niezaprzeczalny udział w mechanizmie powstawania szczeliny odbytu ma wzmożenie napięcia zwieracza wewnętrznego o niewyjaśnionej przyczynie. Dolegliwości bólowe nasilają skurcz zwieraczy, co pogarsza gojenie szczeliny i wzmaga dolegliwości, zamykając błędne koło.

Jak często występuje szczelina odbytu?

Choroba dotyczy najczęściej ludzi młodych, w wieku 20–40 lat, szacuje się, iż zapada na nią nawet 1 na 300 dorosłych.

Jak się objawia szczelina odbytu?

Najbardziej typowy obraz tego schorzenia to piekący ból okolicy odbytu nasilający się przy wypróżnieniach, możliwe jest niewielkie krwawienie (ślad krwi na papierze toaletowym). Szczelina może być „ostra” – o objawach o dużym nasileniu, trwających krótko lub przewlekła, gdy objawy trwają długo. W przypadkach szczeliny przewlekłej może dojść do wykształcenia fałdu na brzegu odbytu.

Co robić w razie wystąpienia objawów szczeliny odbytu?

Objawy bólu w odbycie i krwawienia ze stolcem zawsze wymagają konsultacji i badania lekarskiego. Wiele chorób, w tym nowotworowych, może objawiać się w sposób podobny jak szczelina odbytu.

Jak lekarz stawia diagnozę?

Rozpoznanie szczeliny odbytu lekarz może ustalić na podstawie wywiadu i badania. W niektórych przypadkach konieczna może być dodatkowa diagnostyka (rektoskopia, biopsja odbytu) w celu wykluczenia innych chorób i nowotworów.

Jakie są sposoby leczenia?

Na początku w leczeniu stosuje się tzw. metody zachowawcze – modyfikacja diety, środki ułatwiające wypróżnienia, ciepłe nasiadówki i miejscowo stosowane środki łagodzące. Lekarz może także przepisać specjalne maści zawierające środki zmniejszające napięcie zwieraczy odbytu (nitrogliceryna, diltiazem). W bardziej zaawansowanych szczelinach odbytu konieczne może być podawanie zastrzyków botuliny w zwieracz odbytu. W przypadkach niereagujących na żadne inne leczenie wykonuje się zabieg chirurgiczny – wycięcie szczeliny odbytu lub tzw. boczne nacięcie zwieracza.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?

Znaczącą większość ostrych szczelin odbytu udaje się wyleczyć zachowawczo – dietą, nasiadówkami i preparatami stosowanymi miejscowo. Szczeliny przewlekłe są trudniejsze w leczeniu i mogą wymagać leczenia chirurgicznego.

Co trzeba zrobić po zakończeniu leczenia?

Po wyleczeniu szczeliny odbytu należy dbać o higienę okolicy odbytu, regularne wypróżnienia i unikać zaparć. Postępując według zaleceń lekarza, w większości przypadków udaje się uniknąć nawrotów choroby.

Co robić, aby uniknąć zachorowania?

Aby uniknąć nadmiernego rozciągania i potencjalnego uszkodzenia błony śluzowej należy dbać o regularne wypróżnienia z unikaniem nadmiernego parcia.

(źródło: https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/jelitogrube/165265,szczelina-odbytu)