Diagnostyka górnego odcinka przewodu pokarmowego
Gastroskopia jest badaniem diagnostycznym, polegającym na wprowadzeniu aparatu endoskopowego do światła przełyku, żołądka i dwunastnicy. Pozwala to w najdokładniejszy sposób ocenić te narządy.
Przygotowanie do badania
W ostatnich 8 godzinach poprzedzających badanie nie należy jeść, a do 2 godzin przed badaniem nie należy pić. Wcześniej można pić tylko wodę niegazowaną. Na czas badania należy wyjąć ruchome protezy zębowe.
Przebieg badania
Przed rozpoczęciem badania na aparat zostanie nałożony środek znieczulający w postaci żelu. Pozwala to zmniejszyć odruchy wymiotne podczas badania. Środek znieczulający powoduje uczucie niewielkiego drętwienia w jamie ustnej, które ustępuje w krótkim czasie po badaniu.
Po przeprowadzeniu wywiadu i wcześniejszym zgłoszeniu przez pacjenta takiej woli lekarz może podać Panu/Pani dożylnie środek uspokajający. Jest to lek z grupy krótko działających leków wywołujących senność, dlatego krótki czas po badaniu może utrzymywać się uczucie oszołomienia. W związku z tym zabronione jest prowadzenie pojazdów lub obsługiwanie urządzeń mechanicznych przez 24 godziny po podaniu leku. Po podaniu leku uspokajającego pacjent zostaje w pracowni ok. 0,5-1 godz. Opuszczenie pracowni endoskopii jest możliwe tylko w asyście osoby towarzyszącej. Ta forma „znieczulenia” jest związana z dodatkową opłatą.
Badanie będzie przeprowadzone w pozycji leżącej na lewym boku. Na początku będzie Pan/Pani poproszony/a o przygięcie głowy, zaciśnięcie zębów na specjalnym ustniku, przez który wprowadzany będzie endoskop. Jest to cienki, giętki i gładki instrument (średnicy ok. 8 mm), który będzie wprowadzony przez usta i gardło do przełyku, a następnie do żołądka i dwunastnicy. Z pomocą specjalnego układu optycznego oraz miniaturowej kamery Video w rozdzielczości HD zainstalowanej na końcówce aparatu będzie możliwe uwidocznienie na ekranie monitora błony śluzowej i ocena jej wyglądu. Kamera wysokiej rozdzielczości umożliwia dokładną ocenę przewodu pokarmowego. W czasie badania niezbędne jest wprowadzenie (wdmuchanie) przez oddzielny kanał w aparacie powietrza, co może wywołać uczucie niewielkiego wzdęcia i odbijanie. Jest to zjawisko normalne w trakcie badania i ustępuje zaraz po jego zakończeniu.
Nie wolno zaciskać, ani dotykać zębami aparatu. Aktywne przełykanie aparatu nie jest konieczne. Endoskopista wprowadza aparat samodzielnie pod kontrolą wzroku. Najczęściej badanie trwa od pięciu do dziesięciu minut. Krótsze badanie uniemożliwia właściwą i wnikliwa ocenę przewodu pokarmowego. Czas ten pozwala na ocenę zmian zapalnych błony śluzowej, nadżerek, owrzodzeń oraz innych patologii jak polipy czy nowotwory oraz ocenę obecności bakterii Helicobacter pylori.
Standardowo w czasie badania, za pomocą specjalnych szczypczyków, pobierane są wycinki do badania histopatologicznego i/lub na test ureazowy, co umożliwia precyzyjne i jednoznaczne postawienie diagnozy. Pobieranie takich wycinków jest zupełnie niebolesne, całkowicie bezpieczne i zwykle bardzo sprawne.
Możliwe powikłania
Wysokiej jakości sprzęt oraz duże doświadczenie, jakimi dysponujemy w naszym ośrodku pozwala na uniknięcie większości rzadko występujących powikłań. Komplikacje zdarzają się statystycznie raz na kilka tysięcy badań. Należą do nich: otarcia błony śluzowej i mechaniczne uszkodzenia badanego narządu, zaburzenia ze strony układu sercowo-naczyniowego (zaburzenia rytmu serca, zaostrzenie w przebiegu choroby niedokrwiennej serca i związane z tym bóle dławicowe), reakcje uczuleniowe na użyte środki znieczulające, zaburzenia oddechowe. Niekiedy, zwłaszcza po pobraniu wycinków lub polipektomii może dojść do wystąpienia krwawienia, które w zdecydowanej większości przypadków w krótkim czasie zatrzymuje się samoistnie.
Komplikacje wyżej opisane rzadko wymagają pilnych, dodatkowych zabiegów endoskopowych lub leczenia operacyjnego. Należy nadmienić, że badanie nie daje 100% pewności zabezpieczenia przed chorobą nowotworową, ale z całą pewnością ryzyko jej wystąpienia zmniejsza się do minimum jeżeli badanie jest wykonane przez gastroenterologa na aparaturze zapewniającej wizualizację w rozdzielczości HD, jak ma to miejsce w naszym ośrodku. Instrument służący do gastroskopii jest każdorazowo dezynfekowany, dlatego zainfekowanie w trakcie gastroskopii jest właściwie niemożliwe. Do pobierania wycinków służą sterylne szczypczyki, co również chroni przed zakażeniem.
Po badaniu
Dzięki badaniom gastroskopowym możliwe jest rozpoznanie większości zmian w przełyku, żołądku i dwunastnicy, co pozwala na wdrożenie właściwego leczenia. Oczekiwanie na wynik badania histopatologicznego pobranych wycinków trwa do 14 dni. Zaraz po badaniu możliwa jest szybka ocena obecności bakterii Helicobacter pylori w żołądku w tzw. teście urazowym. Jeżeli lekarz zdecydował się na jego wykonanie – wynik otrzymujecie Państwo najczęściej razem z opisem badania. W związku ze znieczuleniem gardła mogą wystąpić trudności w połykaniu. Ze względu na możliwość zachłyśnięcia do 60 min po badaniu nie wolno jeść i pić. Do końca dnia należy przyjmować płyny i pokarmy o temperaturze nie przekraczającej temperatury pokojowej.
Po badaniu wykonywanym w analgosedacji „płytkim znieczuleniu” konieczne jest pozostanie na sali wybudzeń przez około 0,5-1 godziny. Pacjent opuszcza gabinet endoskopii w obecności dorosłej osoby. Nie wolno prowadzić żadnych pojazdów mechanicznych, wykonywać czynności precyzyjnych i podejmować czynności prawnych przez 24 godzinny po badaniu.